آشنایی با برخی اصطلاحات بازار سرمایه

ردیف	اصطلاح	تعریف
1	ارزشیاب	کارشناس مالی است که دارایی‌ها و اوراق‌بهادار موضوع این قانون را مورد ارزشیابی قرار ‌دهد.
2	اساس‌نامه	اساس‌نامه‌ي نمونه‌ي شرکت‌های سهامی عام پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار مصوب هیئت مدیره‌ي سازمان.
3	اطلاعات مهم	اطلاعاتی درباره‌ي رویدادها و تصمیمات مربوط به ناشر که بر قیمت اوراق‌بهادار ناشر و تصمیم سرمایه‌گذاران تاثیر بااهمیت داشته باشد.
4	اطلاعات نهانی	هرگونه اطلاعات افشا نشده برای عموم که به طور مستقیم و یا غیرمستقیم به اوراق بهادار، معاملات یا ناشر آن مربوط می‌شود، و در صورت انتشار، بر قیمت و یا تصمیم سرمایه‌گذاران برای معامله اوراق‌بهادار مربوط تاثیر می‌گذارد.
5	اعلام عمومی	انتشار عمومی رای قطعی صادره توسط مرجع ذیصلاح .
6	افشاء	ارسال اطلاعات به سازمان و انتشار عمومی و به‌موقع اطلاعات مطابق ضوابط دستورالعمل افشا
7	افشای فوری	افشای اطلاعات به محض آگاهی ناشر، با رعايت شرايط دستورالعمل افشای فوری
8	امیدنامه	سندی که اهداف، نرخ بازده مورد انتظار، شرایط و نحوه تبدیل اوراق به سهام (در صورت لزوم) و سایر جزئیات مربوط به "طرح توسعه و نوسازی شرکت" را شرح می‌دهد و تصویری از آینده‌ي سرمایه‌گذاری برای تصمیم‌گیری در اختیار سرمایه‌گذاران (خریداران "اوراق مشارکت") قرار می‌دهد. این سند قبل از انتشار عمومی باید به تایید "امین"، "حسابرس" و "بورس" برسد.
9	انتشار	انتشار عبارت است از صدور اوراق بهادار برای عرضه عمومی.
10	انتقال قانونی	انتقال اوراق‌بهاداری است که به موجب قوانین خاص و یا با حکم دادگاه صالحه به شخص دیگری صورت می‌گیرد.
11	انتقال قهری	انتقال اوراق بهاداری است که با فوت دارنده‌ي آن به وراث قانونی وی صورت می‌گیرد.
12	انحصار	وضعیتی در بازار که سهم یک یا چند بنگاه یا شرکت تولیدکننده، خریدار و فروشنده از عرضه و تقاضای بازار به میزانی باشد که قدرت تعیین قیمت و یا مقدار را در بازار داشته باشد، یا ورود بنگاه‌های جدید به بازار یا خروج از آن با محدودیت مواجه باشد.
13	اوراق اجاره	اوراق بهادار با نام قابل نقل و انتقالي است كه نشان دهنده‌ي مالکیت مشاع دارنده‌ي آن در دارایی مبنای انتشار اوراق اجاره است.
14	اوراق بهادار	هر نوع ورقه یا مستندی است که متضمن حقوق مالی قابل نقل و انتقال برای مالک عین و یا منفعت آن باشد. شورا، اوراق بهادار قابل معامله را تعیین و اعلام خواهد کرد. مفهوم ابزار مالی و اوراق بهادار در متن این قانون، معادل هم در نظر گرفته شده است.
15	اوراق مشارکت	اوراق بهادار با نامی که با مجوز "بورس" به قیمت اسمی مشخص برای مدت معین جهت تامین بخشی از منابع مالی مورد نیاز طرح‌های نوسازی و توسعه شرکت‌های پذیرفته شده در "بورس" منتشر می‌شود. این اوراق بدون تضمین دولت و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران انتشار می‌یابند.
16	اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام	آن گروه از (اوراق مشارکت) (ناشر) است که در سررسید نهایی و یا قبل از آن قابل تبدیل به سهام همان شرکت (ناشر) باشد.
17	ایستگاه معاملاتی	پایانه‌ي معاملاتی کارگزار است که با سامانه‌ي معاملاتی بورس در ارتباط می‌باشد. هر "ایستگاه معاملاتی" با کدی مشخص می‌شود که به آن "کد ایستگاه معاملاتی" گویند. ایستگاه‌های معاملاتی هر کارگزار با کدهای جداگانه تعریف می‌شود.
18	بازارگردان	کارگزار/ معامله‌گری است که با اخذ مجوز لازم و با تعهد به افزایش نقدشوندگی و تنظیم عرضه و تقاضای اوراق‌بهادار معین و تحدید دامنه‌ي نوسان قیمت آن، به داد و ستد آن اوراق می‌پردازد.
ردیف	اصطلاح	تعریف
19	بازارگردانی	فعالیتی است که با هدف کاهش دامنه‌ي نوسانات قیمت اوراق‌بهادار و تامین نقدشوندگی آن با مجوز "سازمان" توسط "کارگزار" انجام می‌شود.
20	بازارهاي خارج از بورس	بازاری است در قالب شبکه‌ي ارتباط الکترونیک یا غیرالکترونیک که معاملات اوراق بهادار در آن بر پایه‌ي مذاکره صورت می‌گیرد.
21	بانی	شخص حقوقی است که نهاد واسط براي تأمين مالي وي در قالب عقود اسلامي، اقدام به انتشار اوراق اجاره مي‌نمايد.
22	بستن نماد	توقف معاملات هر یک از انواع اوراق بهادار طی دوره‌ي معین طبق دستورالعمل مربوطه می‌باشد.
23	بنگاه	واحد اقتصادی که در تولید کالا یا خدمت فعالیت می‌کند، اعم از آن که دارای شخصیت حقوقی یا حقیقی باشد.
24	پذیرش مضاعف	پذیرش اوراق‌بهاداری است که علاوه‌بر "بورس" در بورس دیگری نیز پذیرفته شده باشد.
25	پذیره‌نویسی	فرایند خرید اوراق بهادار از ناشر و یا نماینده‌ي قانونی آن و تعهد پرداخت وجه کامل آن طبق قرارداد.
26	تابلوی بورس	تابلویی است که برای ارائه‌ي اطلاعات طبقه‌بندی‌شده‌ي اوراق‌بهادار به‌کار می رود از قبیل تابلوی اصلی و فرعی، تابلو اوراق‌ مشارکت دولتی و تابلوی اوراق مشارکت شرکت‌ها.
27	تخلف	هرگونه فعل یا ترک فعل که منجر به نقض قانون و یا مقررات شود.
28	تسویه و پایاپای	مرحله‌ي پایانی انجام معامله است که طی آن مالکیت اوراق‌بهادار به خریدار و وجوه حاصل از معامله به فروشنده منتقل می‌شود.
29	تعلیق پذیرش	توقف موقت معاملات اوراق بهادار درج شده در فهرست نرخ‌هاي بورس ناشي از نقض مفاد اين دستورالعمل.
30	تقاضا	عبارت است از اعلام آمادگی برای خرید اوراق بهادار از طرف کارگزار خریدار.
31	جلسه رسمی معاملاتی	ساعاتی پیوسته از یک نشست کاری است که معاملات اوراق‌بهادار در این ساعات انجام می‌پذیرد. "بورس" می‌تواند در یک شبانه‌روز بیش از یک نشست رسمی معاملاتی داشته باشد.
32	حجم مبنا	تعداد اوراق‌بهادار از یک نوع است که هر روز باید مورد دادوستد قرار گیرد تا کل درصد تغییر آن روز ، در تعیین قیمت روز بعد ملاک باشد.
33	حداقل سفارش انباشته	حداقل مقدار سفارشي است كه بازارگردان موظف است طبق قرارداد بازارگرداني همواره در سفارش خرید يا فروش خود در سامانه‌ي معاملاتي بورس در هر نماد معاملاتي به‌صورت فعال نگهدارد.
34	حداقل معاملات روزانه	حداقل ميزان معاملات در هر نماد است که بازارگردان موظف به انجام آن در يك روز معاملاتي مي‌باشد.
35	حراج	سازوکاری برای دادوستد اوراق‌بهادار بر پایه‌ي انطباق سفارش‌های خرید و فروش مشتریان با درنظر گرفتن اولویت قیمت و زمان است.
36	حساب تضمین بورس	حساب ویژه ای است که به منظور ایفای تعهدات "کارگزاران" ناشی از فعالیت کارگزاری با هدف حمایت از سرمایه‌گذاران، افتتاح می‌شود.
37	حسابرس	موسسات حسابرسی عضو جامعه‌ي حسابداران رسمی ایران که امکان سنجی فنی، اقتصادی و مالی "طرح نوسازی و توسعه شرکت" را تایید می‌کند و گزارش پیشرفت کار، نرخ بازده و دیگر اطلاعات مالی طرح سرمایه‌گذاری را به اطلاع دارندگان "اوراق مشارکت" می‌رساند. حسابرس می‌تواند در عین حال "حسابرس" شرکت "ناشر" هم باشد.
ردیف	اصطلاح	تعریف
38	حسابرس معتمد	موسسه‌ي حسابرسی است که بر اساس ضوابط "دستوالعمل موسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار" به عنوان موسسه‌ي حسابرسی معتمد سازمان پذیرفته شده است.
39	خرید گروهی	خرید اوراق‌بهادار توسط کارگزار با کد معین، و تخصیص آن به مشتریان است.
40	دارایی	مال منقول یا غیرمنقول با مشخصات تعيين‌شده در اين دستورالعمل است كه مي‌تواند مبناي انتشار اوراق اجاره واقع شود.
41	دارایی‌های صندوق	منظور کلیه حقوق مادی و معنوی صندوق است از جمله وجوه دریافتی از سرمایه‌گذاران بابت پذیره‌نویسی اولیه‌ي واحدهای سرمایه‌گذاری و صدور واحدهای سرمایه‌گذاری، اوراق بهاداری که از محل این وجوه به نام صندوق خریداری می‌شود و کلیه حقوق، منافع و سود متعلق به آن‌ها، مطالبات صندوق از اشخاص و کارمزدهایی که مطابق اساس‌نامه یا امیدنامه برای صندوق دریافت می‌شود.
42	دامنه مظنه	حداکثر اختلاف بین قیمت سفارش خرید و سفارش فروش در هر نماد معاملاتي به درصد است که بازارگردان آن نماد، در سامانه‌ي معاملاتي بورس وارد می‌نماید. این درصد نسبت به قیمت سفارش خرید محاسبه می‌شود.
43	دامنه نوسان قیمت	پایین‌ترین تا بالاترین قیمتی است که در آن دامنه، طی یک یا چند جلسه‌ي رسمی معاملاتی بورس، قیمت می‌تواند نوسان داشته باشد.
44	دوره پذیره نویسی اولیه	مهلتی است که طبق ماده‌ي 8 برای فروش واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق به قیمت مبنا و تامین حداقل سرمایه مورد نیاز برای تشکیل و شروع فعالیت صندوق تعیین شده است.
45	سامانه معاملاتی	سیستم رایانه‌ای است که دریافت سفارش‌های خرید و فروش، تطبیق سفارش‌ها و در نهایت انجام معاملات از طریق آن انجام می‌شود.
46	سبد	مجموعه دارایی‌های مالی است که از محل وجوه سرمایه‌گذاران خریداری می‌شود.
47	سپرده‌گذاری	عملیاتی است که طی آن اوراق بهاداری که در سامانه معاملات به ثبت رسیده است، قابلیت معامله پیدا می‌کند.
48	سرمایه‌گذار خارجی	شخص خارجي كه مجوز معامله را از سازمان بورس دريافت نموده باشد.
49	سرمایه‌گذاری خارجی راهبردي	سرمايه‌گذار خارجي كه قصد تملك بيش از 10درصد سهام يك شركت پذيرفته شده در بورس يا بازار خارج از بورس را دارد، يا پس از تملك سهام يك شركت پذيرفته‌شده در بورس يا بازار خارج از بورس يك كرسي هيئت مديره‌ي آن شركت را در اختيار بگيرد.
50	سفارش	درخواست خرید و یا فروش اوراق‌بهادار است که توسط "مشتری" به کارگزار ارائه می‌شود.
51	سهام کنترلی	حداقل میزان سهام مورد نیاز برای آن‌که دارنده‌ي آن قادر به تعیین اکثریت اعضاي هیات مدیره‌ي شرکت باشد.
52	سهام مدیریتی	میزانی از سهام یک شرکت که دارنده آن طبق اساسنامه اختیار تعیین حداقل یک عضو را در هیات مدیره شرکت دارد.
53	سهامدار/ سهامداران عمده	سهامدار یا سهامدارانی که توانایی هدایت سیاست‌های مالی و عملیاتی ناشر به‌منظور کسب منافع از فعالیت‌های آن را دارا هستند.
54	سهم شناور آزاد	بخشی از سهام آن شرکت است که دارندگان آن همواره آماده‌ي عرضه و فروش آن سهام می‌باشند، و قصد ندارند با حفظ آن قسمت از سهام، در مدیریت شرکت مشارکت نمایند.
55	شاخص	نماگری است که تغییرات قیمت یا بازده‌ي یک یا مجموعه‌ای از اوراق‌بهادار را طی دوره‌ي زمانی مشخص نشان می‌دهد.
ردیف	اصطلاح	تعریف
56	شایعه	اخباری حاکی از وجود اطلاعات مهمی است که به‌طور غیررسمی منتشر شده و توسط ناشر تایید یا تکذیب نشده است و احتمال می‌رود بر قیمت اوراق‌بهادار ناشر تاثیر بااهمیت داشته باشد.
57	شخص تحت کنترل	شخص حقوقی است که ناشر می‌تواند سیاست‌های مالی و عملیاتی آن را به‌منظور کسب منافع از فعالیت‌های آن شخص، هدایت نماید.
58	شرکت	شخص حقوقی که با رعایت قانون تجارت یا قانون خاص حسب مورد تشکیل شده باشد.
59	شرکت مادر (هلدینگ)	شرکتی که با سرمایه‌گذاری در شرکت سرمایه‌پذیر جهت کسب انتفاع، آن‌قدر حق رای کسب می‌کند که برای کنترل عملیات شرکت، هیئت مدیره را انتخاب کند و یا در انتخاب اعضای هیئت مدیره موثر باشد.
60	صندوق سرمایه‌گذاری	نهادی مالی است که فعالیت اصلی آن سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار می‌باشد و مالکان آن به نسبت سرمایه‌گذاری خود، در سود و زیان صندوق شریک‌اند.
61	ضامن	شخص حقوقی است که پرداخت مبالغ اجاره‌بها و حسب مورد بهاي خريد دارايي مورد اجاره و نيز ساير وجوهي كه باني ملزم به پرداخت آن به ناشر مي‌باشد را تعهد و تضمين مي‌نمايد.
62	عامل پرداخت	شركت سپرده‌گذاري مركزي اوراق بهادار و تسويه‌ي وجوه است كه نسبت به پرداخت‌هاي مرتبط با اوراق اجاره در سررسيدهاي معين به سرمايه‌گذاران اقدام مي‌نمايد.
63	عامل فروش	شخص حقوقي است كه نسبت به عرضه و فروش اوراق اجاره از طرف نهاد واسط اقدام مي‌نمايد.
64	عرضه	عبارت است از اعلام آمادگی برای فروش اوراق‌بهادار از طرف کارگزار فروشنده.
65	عرضه اولیه	منظور نخستین عرضه‌ي اوراق‌بهادار شرکت، پس از پذیرش آن در بورس است.
66	عرضه خصوصی	فروش مستقیم اوراق بهادار توسط "ناشر" به سرمایه‌گذاران نهادی است.
67	عرضه عمومی	عرضه‌ي اوراق بهادار منتشره به عموم جهت فروش.
68	فروش گروهی	فروش اوراق‌بهادار تجمیع شده‌ي تعدادی از مشتریان با کد معین کارگزار می‌باشد.
69	فروشنده	شخص حقوقی يا حقيقي معتبر است که اقدام به فروش دارایی به نهاد واسط می‌نماید.
70	فعالیت نامتعارف بازار	به‌هرگونه نوسان نامتعارف در قیمت یا حجم دادوستد اوراق‌بهادار ناشر اطلاق می‌شود.
71	فهرست نرخ‌های بورس	سندی رسمی است که به منظور مشخص نمودن اوراق بهادار قابل معامله، معاملات انجام شده‌ي اوراق بهادار و قیمت آن‌ها به تفکیک بازارهای اول و دوم، توسط بورس تنظیم و به اطلاع عموم می‌رسد.
72	قرارداد سلف	قراردادي است كه براساس آن عرضه‌كننده مقدار معيني از دارايي پايه را بر اساس مشخصات قرارداد سلف در ازاي بهاي نقد به فروش مي‌رساند تا در دوره‌ي تحويل به خريدار تسليم كند، خريدار مي‌تواند معادل دارايي پايه‌ي خريداري شده را طي قرارداد سلف موازي استاندارد به فروش رساند. قرارداد مذكور نيز در اين دستورالعمل به اختصار قرارداد سلف ناميده مي‌شود.
73	قیمت آغازین	قیمتی است که در شروع جلسه‌ي رسمی معاملاتی برای هر ورقه‌ي بهادار در تابلو بورس اعلام می‌شود.
74	قیمت باز	نرخی است که اختیار تعیین آن از طرف "مشتری" به کارگزار واگذار می‌شود.
75	قیمت پایانی	قیمت هر ورقه‌ي بهادار در پایان هر جلسه رسمی معاملاتی بورس است که محاسبه و توسط "بورس" اعلام می‌شود.
ردیف	اصطلاح	تعریف
76	قیمت پایه	قیمت مشخص و بدون قيد و شرطي است كه توسط فروشنده براي عرضه‌ي سهام در معاملات عمده تعيين و از طريق كارگزار فروشنده به بورس اعلام می‌شود و مبناي رقابت در معاملات عمده مي‌باشد.
77	قیمت پیشنهادی	نرخی است که برای هر واحد اوراق بهادار از طرف کارگزار وارد سامانه معاملات می‌شود.
78	قیمت محدود	نرخی است که حداکثر یا حداقل آن از طرف "مشتری" به کارگزار اعلام می‌شود.
79	قیمت معین	نرخ ثابتی است که توسط "مشتری" برای انجام معامله به کارگزار اعلام می‌شود.
80	قيمت تعديل‌شده‌ي پاياني	قيمتي است كه پس از اعمال اثر تغييرات سرمايه يا تقسيم سود نقدي در قيمت پاياني محاسبه مي‌شود.
81	قيمت مرجع	قيمت پاياني سهم يا قيمت تعديل شده پاياني در روز معاملاتي قبل، حسب مورد است كه توسط بورس محاسبه مي‌شود.
82	کارگزار	موسسه‌ای (شرکتی) است که با مجوز "سازمان" به نمایندگی از طرف اشخاص و یا به حساب خود حسب مورد، و براساس قوانین و مقررات مربوط، به دادوستد اوراق‌بهادار پذیرفته شده در بورس و سایر خدمات کارگزاری می‌پردازد.
83	کارگزار متعهد پذیره نویسی	کارگزاری است که در عرضه‌ي اولیه‌ي اوراق‌بهادار به بورس، هماهنگی برای تامین مالی خرید بخشی از اوراق را که به فروش نمی‌رسد، به عمل آورده باشد.
84	کارگزار معرف	کارگزاری که در پذیرش اوراق‌بهادار نقش مشاور و کارشناس را برای عرضه‌ي اولیه برعهده داشته باشد.
85	کد معاملاتی	شناسه‌ي "مشتری" جهت انجام معامله‌ي اوراق بهادار در سامانه‌ي معاملات است. این شناسه به صورت حروف، عدد، و یا ترکیبی از هر دو می‌باشد.
86	کد معاملاتی گروهی	شناسه‌ای است که برای ورود سفارش‌های خرید و یا فروش گروهی برای هر شرکت کارگزاری در سامانه‌ي معاملات تعریف شده است. این شناسه به‌صورت حروف، عدد، و یا ترکیبی از هر دو می‌باشد.
87	کنترل	توانایی راهبری سیاست‌های مالی و عملیاتی یک واحد تجاری به‌منظور کسب منافع از فعالیت‌های آن.
88	گواهی سرمایه گذاری	سندی است که مطابق اساس‌نامه از طرف صندوق به نام یک سرمایه‌گذار صادر می‌شود و معرف تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری در تملک آن سرمایه‌گذار است.
89	گواهی نامه حق تقدم (حق خرید)	گواهی‌نامه‌ای است که در آن میزان حق‌تقدم در خرید سهم، وجوه قابل واریز و مطالبات سهامدار در صورتی که وجود داشته باشد، قید شده است.
90	گواهی نامه نقل و انتقال و سپرده سهام	گواهی‌نامه‌ای است که دارایی سهام و میزان سهام سپرده شده‌ي سهامدار را نشان می‌دهد.
91	مبارزه با پولشویی	به منظور هماهنگ کردن دستگاه‌های ذی‌ربط در امر جمع‌آوری، پردازش و تحلیل اخبار، اسناد و مدارک، اطلاعات و گزارش‌های واصله، تهیه‌ي سیستم‌های اطلاعاتی هوشمند، شناسایی معاملات مشکوک و به منظور مقابله با جرم پولشویی شورای عالی مبارزه با پولشویی به ریاست و مسئولیت وزیر اقتصادی و دارایی و با عضویت وزراي بازرگانی، اطلاعات، کشور و رئیس بانک مرکزی با وظایف ذیل تشکیل می‌گردد:1. جمع‌آوری و کسب اخبار و اطلاعات مرتبط و تجزیه و تحلیل و طبقه‌بندی فنی و تخصص آن‌ها در مواردی که قرینه‌ای بر تخلف وجود دارد طبق مقررات؛ 2. تهیه و پیشنهاد آیین‌نامه‌های لازم در خصوص اجراي قانون به هیئت وزیران؛ 3. هماهنگ‌کردن دستگاه‌های ذی‌ربط و پیگیری اجراي کامل قانون در کشور؛ 4. ارزیابی گزارش‌های دریافتی و ارسال به قوه‌ي قضائیه در مواردی که به احتمال قوی صحت دارد و یا محتمل آن از اهمیت برخوردار است؛ 5. تبادل تجارب و اطلاعات با سازمان‌های مشابه در سایر کشورها در چهارچوب مفاد ماده (11).
ردیف	اصطلاح	تعریف
92	محدودیت حجمی	حداکثر تعداد اوراق‌بهاداری است که در هر نماد معاملاتی طی هر سفارش در سامانه‌ي معاملات وارد می‌شود. این رقم مضرب صحیحی از واحد پایه معاملاتی متعارف است.
93	مشاور پذیرش	شخصی است که به عنوان رابط اصلی متقاضی و بورس، تمام یا بخشی از وظایف متقاضی در فرآیند پذیرش را به نمایندگی از طرف وی انجام می‌دهد.
94	مشتری	شخصی است که متقاضی خرید (یا فروش) اوراق‌بهادار است. "مشتری" می‌تواند نماینده‌ي قانونی خریدار یا فروشنده باشد.
95	معاملات	خرید یا فروش اوراق‌بهاداری است که در بورس پذیرفته شده است. هر معامله در صورتی قطعیت می‌یابد که به تایید "بورس" برسد.
96	معاملات خوشه‌اي	خرید یا فروش مجموعه‌ای از اوراق‌بهادار است که به‌طور یک‌جا معامله می‌شود.
97	معاملات اشخاص خارجی	خرید و فروش اوراق‌بهادار اشخاص خارجی است که حسب مورد، پس از اخذ مجوز از مراجع ذی‌ربط، اقدام به معامله اوراق‌بهادار می‌کنند.
98	معاملات اعتباری	معاملاتی است که درصدی از ثمن معامله از طریق بانک و یا موسسه‌ي مالی یا اعتباری تامین مالی شده باشد.
99	معاملات با اقربا	خرید و فروش اوراق بهادار با همسر و اقربای درجه‌ي یک (طبقه‌ي اول نسبی طبق تعریف قانون مدنی) است.
100	معاملات تجدید ساختار	انتقال اوراق‌بهادار از طرف شرکت مادر به شرکت‌های تابعه با هدف تجدید ساختار است.
101	معاملات چرخشی	معاملاتی است که با تکمیل چرخه‌ي آن ظرف یک جلسه‌ي معاملاتی، وضعیت مالکیت طرفین معامله تغییری نمی‌کند.
102	معاملات دوطرفه	معاملاتی است که کارگزار هم‌زمان نقش کارگزار خریدار و فروشنده را بر عهده دارد.
103	معاملات عمده	معاملاتی است که تعداد سهام مورد معامله از درصد معینی از کل سهام آن شرکت، یا حجم معاملات آن طی دوره معین، و یا حجم معاملات کل بازار طی مدت معین، بیشتر باشد.
104	معاملات مشروط	معاملاتی است که برای انجام و یا نحوه‌ي تسویه آن، شرایطی برابر مقررات "بورس" تعیین شده باشد.
105	معامله بلوک	معاملاتی است که در آن قواعد مربوط به محدودیت حجمی و محدودیت قیمتی رعایت نمی‌شود.
106	معامله ترجیحی	انتقال سهام شرکت‌های دولتی به کارکنان واحدها به‌منظور اجرای برنامه‌های خصوصی‌سازی است که به نرخ معینی انجام می‌شود.
107	مقررات	منظور قانون تجارت، قانون مالیات‌ها، قانون بازار اوراق بهادار، استانداردهای حسابداری و حسابرسی ملی، مصوبات هیئت وزیران، شورا، سازمان و سایر قوانین و ضوابط موضوعه در خصوص بازار اوراق‌بهادار و ناشر می‌باشد.
108	ناشر بازار خارج از بورس	ناشری که اوراق‌بهادار آن نزد سازمان ثبت شده و در بازار خارج از بورس پذیرفته شده باشد.
109	ناشر بورسی	ناشری که اوراق‌بهادار آن در بورس پذیرفته شده باشد.
110	ناشر غیر بورسی	ناشری که اوراق‌بهادار آن نزد سازمان ثبت شده؛ ولی در بورس یا بازار خارج از بورس پذیرفته نشده است.
111	نماد معاملاتی	شناسه‌ای است که برای هر یک از اوراق‌بهادار به‌صورت منحصربه‌فرد در سامانه‌ي معاملات تعریف شده است. این شناسه می‌تواند بصورت حروف، عدد و یا ترکیبی از هر دو باشد.
ردیف	اصطلاح	تعریف
112	نهادها و تشکل‌های تحت نظارت	کلیه نهادها و تشکل‌هایی که بر اساس قانون، مجوز تاسیس یا فعالیت خود را از شورا یا سازمان دریافت نموده باشند از قبیل بورس‌ها، بازارهای خارج از بورس، کانون‌ها، بازارهای مشتقه، بورس‌های کالایی، شرکت‌های سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه و نهادهای مالی.
113	نهادهای مالی	منظور نهادهای مالی فعال در بازار اوراق بهاداراند که از آن جمله می توان به کارگزاران، کارگزاران/ معامله‌گران، بازارگردانان، مشاوران سرمایه‌گذاری، موسسات رتبه‌بندی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌های پردازش اطلاعات مالی، شرکت‌های تامین سرمایه و صندوق‌های بازنشستگی اشاره کرد.
114	واحد پایه معاملاتی متعارف	حداقل میزان اوراق‌بهادار در هر معامله است که توسط "بورس" تعیین می‌شود.
115	واحد پایه معاملاتی نامتعارف	میزان اوراق‌بهاداری که از واحد پایه‌ي معاملاتی متعارف کمتر است.
116	واحد سرمایه‌گذاری	کوچک‌ترین جزء سرمایه صندوق می‌باشد.
117	واحد نظارتی	واحدی در سازمان یا بورس که حسب وظایف خود، مسئولیت نظارت بر رعایت قانون و مقررات توسط ناشر را بر عهده دارد.
118	واحدهای سرمایه‌‌گذاری باطل شده	واحدهای سرمایه‌گذاری باطل شده در هر زمان، عبارت است از واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق که از زمان شروع پذیره‌نویسی تا آن زمان مطابق این اساس‌نامه باطل شده است.
119	واحدهای سرمایه‌گذاری منشرشده	واحدهای سرمایه‌گذاری منتشر شده در هر زمان عبارت از واحدهای سرمایه‌گذاری است که صندوق از زمان شروع پذیره‌نویسی تا آن زمان صادر نموده است.
120	واحدهای سرمایه‌گذاری نزد سرمایه‌گذاران	واحدهای سرمایه‌گذاری است که در یک زمان معین براساس گواهی‌های سرمایه‌گذاری صادره، در مالکیت سرمایه‌گذاران است.